Oczyszczamy atmosferę

Jak dbać o ptactwo? Jak pomóc im bezpiecznie żyć?

W audycji "Oczyszczamy atmosferę" Adam Ejnik, pasjonat przyrody i nagradzany dziennikarz, opowiada o wpływie zanieczyszczonego powietrza na ptaki. Wyjaśnia, że ptaki są bardziej wrażliwe na smog ze względu na specyfikę swojego układu oddechowego. Zanieczyszczone powietrze uszkadza ich pióra, utrudniając loty, a brak owadów w takich miejscach zmusza ptaki do migracji.
Podkreślono również negatywne skutki fajerwerków, szczególnie w sylwestrową noc, kiedy ptaki w panice tracą energię i często giną. Wskazano na konieczność rezygnacji z materiałów pirotechnicznych podczas świętowania, co już praktykują niektóre miasta, w tym Warszawa. Program zakończono apelem o większą troskę o środowisko i zwierzęta.
 
Zadanie sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Co wspólnego ma ze sobą miasto, rzeka i las?

Gościem programu "Oczyszczamy atmosferę" był Łukasz Karabowicz z Lasów Miejskich Warszawa, który opowiedział o powstającym Centrum Edukacji Ekologicznej przy Lesie Młocińskim w Warszawie. Centrum to będzie unikalnym miejscem edukacyjnym, promującym świadomość ekologiczną i związki między miastem, lasem oraz rzeką. Oferować będzie zajęcia teoretyczne i praktyczne dotyczące m.in. recyklingu, odnawialnych źródeł energii, kompostowania oraz analizy zanieczyszczeń wody. Budynek Centrum, zbudowany z ekologicznych prefabrykatów, wykorzystuje nowoczesne technologie, takie jak pompy ciepła, panele solarne, zielony dach oraz „suchą rzekę” do zarządzania wodą opadową. Na powierzchni 10 tys. m² znajdują się cztery sale edukacyjne, w tym laboratorium i sala konferencyjna. Programy edukacyjne skierowane będą do różnych grup wiekowych, od przedszkolaków po seniorów, a rocznie planuje się przyjęcie 25 tys. uczestników. Inicjatywa, wsparta przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, ma na celu kształtowanie postaw proekologicznych i inspirowanie społeczeństwa do zielonych wyborów w przyszłości. Centrum planuje rozpoczęcie działalności wiosną 2025 roku.
 
Zadanie sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Wpływ złej jakości powietrza na nasze zdrowie

Audycja „Oczyszczamy atmosferę” poruszyła temat wpływu złej jakości powietrza na zdrowie człowieka. Gościem programu była dr Joanna Jonek-Lewandowska, lekarz rodzinny, która omówiła szkodliwe działanie pyłów zawieszonych PM2,5 i PM10. Wskazała, że mniejsze cząsteczki PM2,5 przenikają głębiej do układu oddechowego, uszkadzając pęcherzyki płucne, co prowadzi do przewlekłych chorób, takich jak rozedma płuc czy astma. Zanieczyszczenia powietrza wpływają nie tylko na układ oddechowy, ale także na serce, układ krążenia, zdolności poznawcze, a nawet zwiększają ryzyko nowotworów i infekcji.
Osoby starsze i dzieci są szczególnie narażone na szkodliwe skutki smogu – osoby starsze ze względu na osłabione mechanizmy adaptacyjne, a dzieci, nawet przed narodzinami, przez wpływ środowiska na zdrowie matki. Dr Jonek-Lewandowska podkreśliła, że choć dostępne są rozwiązania, takie jak maseczki antysmogowe czy oczyszczacze powietrza, nie są one w pełni skuteczne, a najlepszym sposobem na ochronę jest unikanie zanieczyszczonych obszarów i edukacja społeczeństwa w zakresie dbania o czystość powietrza.
W programie pojawiła się także Natalia Tworkowska z Urzędu Gminy w Jednorożcu, która opowiedziała o działaniach w ramach programu „Czyste Powietrze”. Gmina z powodzeniem realizuje wymianę nieekologicznych pieców oraz edukuje mieszkańców w zakresie odpowiedniego przygotowywania paliw, co cieszy się dużym zainteresowaniem lokalnej społeczności.
Zadanie sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Programy dotyczące czystszego powietrza

W  audycji skupiliśmy się na programach mających na celu poprawę jakości powietrza, dzięki którym możemy oddychać zdrowszym i czystszym powietrzem. Gościem audycji była Katarzyna Szmyt, doradca energetyczny z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, która szczegółowo omówiła program „Czyste Powietrze”. Program ten oferuje szeroki wachlarz działań, które mają na celu nie tylko poprawę jakości powietrza, ale także zwiększenie efektywności energetycznej budynków. Uczestnicy programu mogą ubiegać się o dofinansowanie na wymianę źródła ciepła, modernizację instalacji CO-CWU, instalację fotowoltaiczną, a także prace termomodernizacyjne, takie jak wymiana okien, drzwi czy ocieplenie budynków.
Katarzyna Szmyt wyjaśniła również różnice między programami „Czyste Powietrze” a „Mój Prąd”, wskazując, kiedy warto wybrać jeden z nich, w zależności od rodzaju inwestycji. Wspomniała także o programie „Moja Elektrownia Wiatrowa”, skierowanym do osób, które preferują turbinę wiatrową zamiast instalacji fotowoltaicznych, oraz o programie „Moje Ciepło”, dedykowanym dla osób budujących nowe domy i planujących montaż ekologicznych źródeł ciepła, takich jak pompy ciepła.
W audycji poruszyliśmy również temat ulgi termomodernizacyjnej, która umożliwia odliczenie części kosztów poniesionych na poprawę efektywności energetycznej budynków. Gość programu podkreślił również znaczenie doradztwa energetycznego, które pomaga w wyborze odpowiednich programów oraz w prawidłowym wypełnieniu wniosków o dofinansowanie.
Na koniec, zwróciliśmy uwagę na poważne konsekwencje zdrowotne wynikające z zanieczyszczenia powietrza, takie jak choroby układu oddechowego, serca czy alergie. Wskazano na konieczność dalszego rozwoju programów poprawiających jakość powietrza, aby zmniejszyć liczbę przypadków chorób związanych z zanieczyszczeniami.
Zadanie sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Ubóstwo energetyczne

Zadanie sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Czym jest smog akustyczny?

 
Patrycja Hacińska, kierownik zakładu akustyki środowiska w Instytucie Ochrony Środowiska PIB
Zadanie sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Jak zmniejszać zanieczyszczenie powietrza?

Gościem programu był Jacek Bożek, prezes Klubu Gaja, który omówił problem zanieczyszczenia powietrza i działania, które można podjąć, aby je ograniczyć. Podkreślił, że spalanie śmieci w piecach, choć nadal problematyczne, wynika z przyzwyczajeń kulturowych i trudności ekonomicznych. Zwrócił uwagę na systemowe zależności między polityką, gospodarką i świadomością społeczną, wskazując na konieczność edukacji i wprowadzania energooszczędnych rozwiązań.
Prezes Klubu Gaja podkreślił znaczenie codziennych wyborów konsumenckich i ich wpływ na polityki globalne, zwracając uwagę na potrzebę odpowiedzialnego korzystania z zasobów Ziemi. Zmiany klimatyczne wymagają adaptacji, w tym przygotowania miast i wsi na ich skutki, przy zachowaniu jakości życia.
W dalszej części programu burmistrz Nasielska, Radosław Kasiak, omówił działania mieszkańców gminy na rzecz czystego powietrza, takie jak wymiana pieców na paliwa stałe na nowoczesne źródła ciepła, np. piece gazowe i pompy ciepła. Dzięki tym inicjatywom jakość powietrza w gminie uległa znaczącej poprawie.
Zadanie sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Odnawialne źródła energii

W audycji poruszono temat odnawialnych źródeł energii w gospodarstwach domowych oraz budynkach wielorodzinnych. Gośćmi programu byli Rafał Kropiewnicki, członek Zarządu Wspólnoty Mieszkaniowej z warszawskiego Ursynowa, oraz Jarosław Muchowski, wójt gminy Sońsk.
Rafał Kropiewnicki podzielił się doświadczeniami związanymi z instalacją paneli fotowoltaicznych oraz turbin wiatrowych w budynku wielorodzinnym. Wspólnota Mieszkaniowa zrealizowała dwie instalacje fotowoltaiczne o łącznej mocy 35 kW, które pokrywają 75-80% rocznego zapotrzebowania na energię elektryczną. Panele są monitorowane i wykazują wysoką sprawność, a inwestycje zwracają się w ciągu 4-6 lat. Energia jest wykorzystywana głównie do zasilania części wspólnych budynku, takich jak windy, wentylacja czy oświetlenie. Turbina wiatrowa stanowi uzupełnienie systemu, działając w nocy oraz w okresach mniejszej wydajności paneli. Kropiewnicki zaznaczył, że warunki techniczne, takie jak wysokość budynku i solidna konstrukcja, są kluczowe dla montażu turbin.
Jarosław Muchowski podkreślił, że w gminie Płońsk największym zainteresowaniem mieszkańców cieszą się panele fotowoltaiczne. Wójt wskazał na popularność programu "Czyste Powietrze", z którego mieszkańcy chętnie korzystają, aby obniżyć koszty energii.
Audycja ukazała korzyści płynące z odnawialnych źródeł energii oraz znaczenie wsparcia finansowego i doradztwa technicznego dla mieszkańców.
Zadanie sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego

Miejskie wyspy ciepła

Zmiany klimatu, które powodują wzrost temperatury, powodują również powstanie miejskich wysp ciepła, dlatego podejmowane są działania na rzecz zwiększenia terenów zielonych. Jak podkreśla prof. Agata Kosieracka-Federczyk z Centrum Ekologii i Ekofilozofii UKSW wydawałoby się, że nic bardziej prostszego, w końcu tak jak udało nam się zabetonować, wystarczy proces odwrócić i dobrze, że w świadomości zarówno mieszkańców, jak i decydentów, ten proces coraz częściej jawi się jako proces konieczny. To nie jest kwestia tego, że właśnie, bo to modne, tylko kwestia zwiększenia, znalezienia tych terenów, zidentyfikowania, co wydaje się nie być trudne.
Zadanie publiczne sfinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego

Czego dotyczy Uchwała Antysmogowa?

Uchwała Antysmogowa to temat naszej j audycji, której gościem jest Marcin Podgórski, dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego.
 
Zadanie dofinansowane ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego